Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki durum, günümüzde şiddetli çatışmalarla gündeme geliyor. Oysa İsrail ve Filistin’i içine alan coğrafyanın tarihi, antik çağlara kadar uzanıyor… Özetlemek gerekirse; M.Ö. 1200 civarında İsrailoğulları bölgeye yerleşti. Kral Davud, Kudüs’ü başkent yaparak İsrail Krallığı’nı kurdu. M.S. 70 yılında Roma İmparatorluğu, Yahudi ayaklanmasını bastırarak Kudüs’ü ve İkinci Tapınak’ı yıktı. Yahudilerin büyük bir kısmı bölgeden sürüldü. Bu dönemde Filistin adı kullanılmaya başlandı. Bizans İmparatorluğu döneminde Hıristiyanlık yayıldı. 7. yüzyılda bölge, İslam orduları tarafından fethedildi ve Müslümanlar için önemli bir dini merkez haline geldi. 1517’den 1917’ye kadar bölge Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. I. Dünya Savaşı sonrası Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşüyle, Filistin, Birleşik Krallık’ın mandası altına girdi. 1917 Balfour Deklarasyonu ile Yahudi milli yurdu fikri desteklenmiş oldu. 1947’de Birleşmiş Milletler, Filistin’i Arap ve Yahudi devletleri arasında bölme planını kabul etti. Yahudiler bu planı kabul ederken, Araplar reddetti. 1948’de İsrail Devleti kuruldu. Ardından Arap ülkeleri İsrail’e saldırdı ve savaş İsrail’in zaferiyle sonuçlandı, ancak yaklaşık 750.000 Filistinli mülteci durumuna düştü.
Günümüzde İsrail-Filistin çatışması, yerleşim yerleri, mülteciler, Kudüs’ün statüsü ve güvenlik gibi temel konularda çözümsüzlüklerle devam ediyor. Barış çabaları sürmekle birlikte, kalıcı bir anlaşmaya varılamamış durumda. Michael Scott-Baumann’ın Kısa İsrail-Filistin Tarihi adlı çalışması, tarih boyunca süregelen ve günümüzde hâlâ etkisini sürdüren İsrail ve Filistin arasındaki çatışmayı aydınlatan kapsamlı bir eser. Scott-Baumann, yaptığı incelemede İsrail’in kuruluşundan günümüze kadar olan süreci on bölümde ele alarak okuyucuya detaylı bir tarihî panoramayı sunuyor. Kitap, Filistin’deki İngiliz mandası dönemlerinden, İsrail’in kuruluşuna, Altı Gün Savaşı’ndan İntifada’ya ve günümüzdeki siyasi ve toplumsal gelişmelere kadar geniş bir zaman dilimini kapsıyor.
Michael Scott-Baumann, literatürde genellikle “Michael Scott” olarak bilinen İngiliz tarihçi, yazar ve akademisyen. İngiltere’nin Cambridge Üniversitesi’nde klasik tarih profesörü olarak görev yapıyor ve Antik Roma tarihi üzerine de uzmanlaşmış. Scott-Baumann, özellikle Roma İmparatorluğu’nun siyasi, sosyal ve kültürel tarihini ele alan çalışmalarıyla tanınıyor. Ayrıca antik dönemdeki medeniyetler arası etkileşimleri ve bu etkileşimlerin modern dünyaya olan yansımalarını da araştırmakta. Kısa İsrail-Filistin Tarihi’nde ise Scott-Baumann, İsrail ve Filistin toplumlarının kültürel, siyasi ve dini dinamiklerini anlamak için geniş bir araştırma yapmış ve bu çerçevede okuyucuya kendi izlenimlerini de içeren bir perspektif sunmuş. Kitabın her bölümü, tarafların yaşadığı deneyimleri ve bu deneyimlerin çatışmanın nasıl şekillendiğine dair etkilerini okuyucuya aktararak bilgi düzeyini derinleştiriyor.
Scott-Baumann’ın kitabı, sadece İsrail ve Filistin’in tarihî çatışmasını anlatmakla kalmıyor, aynı zamanda Orta Doğu’nun genel siyasi ve sosyal dinamiklerini de merkezine alıyor. Dolayısıyla eser, bölgeyi yakından takip eden herkes için önemli bir başvuru kaynağı. Scott-Baumann, günümüzdeki barış çabaları ve siyasi gelişmeler bağlamında da okuyucuya önemli bakış açıları sunuyor. Netice olarak, Michael Scott-Baumann’ın Kısa İsrail-Filistin Tarihi adlı eseri, İsrail ve Filistin’in karmaşık tarihini derinlemesine ele alması, tarafların perspektiflerine yer vermesi ve güncel siyasi olayları tarihsel bağlamıyla değerlendirmesi açısından son derece değerli. İyi okumalar…
- Kısa İsrail – Filistin Tarihi / Michael Scott-Baumann
- Say Yayınları
- Çeviri: Aslı Önal
- 312 sayfa
